Zwanger zijn is een bijzondere tijd in het leven van veel vrouwen. Waar we niet vaak bij stilstaan is dat de manier waarop deze fase wordt beleefd, en de rituelen eromheen, enorm verschillen per cultuur. Sommige vrouwen maken hun zwangerschap meteen bekend, terwijl anderen bepaalde restricties volgen rondom wat ze wel of niet mogen zeggen, doen of eten. Wat voor de één een blijde gebeurtenis is, wordt door de ander liever nog even geheim gehouden, omdat het iets persoonlijks is.
Het verhaal van Suzan en Hana benadrukt het belang van begrip en openheid voor deze verschillen.
Suzan & Hana: “Ben je zwanger?”
Suzan ondersteunt Hana al een tijdje met de opvoeding van haar kinderen. Ze hebben een goede band, zo voelt Suzan dat tenminste. Maar de laatste tijd merkt ze dat Hana’s buik steeds groter wordt, wat haar nieuwsgierig maakt. “Ben je zwanger?” vraagt Suzan voorzichtig. Hana schudt haar hoofd: “Nee.” Suzan is verbaasd. Het is duidelijk te zien dat Hana waarschijnlijk al ver in haar zwangerschap is, misschien wel vier maanden. Ze stelt de vraag nog eens, maar opnieuw ontkent Hana. Verwarring slaat toe bij Suzan. Vertrouwt Hana haar niet? Waarom zou ze hierover liegen?
In Nederland is het heel normaal om een zwangerschap openlijk te delen en goed voor te bereiden. Als iemand graag kinderen wil, is familieplanning iets dat zorgvuldig wordt besproken. Vrouwen gaan naar de verloskundige, krijgen voorlichting, en na drie maanden wordt het nieuws vaak met trots gedeeld. Velen bedenken zelfs al in het prille begin namen voor de baby. Alles is erop gericht om de beste zorg voor het ongeboren kindje te bieden en een blije, veilige en gezonde zwangerschap te bevorderen.
Hana’s zwangerschap kan echter door haar heel anders worden ervaren. In sommige gemeenschappen zijn voorbehoedsmiddelen niet gebruikelijk of zelfs moeilijk toegankelijk voor ongehuwde vrouwen. Ook kan de angst voor het ‘boze oog’ een grote rol spelen. Het komt voor dat vrouwen in niet-westerse culturen hun zwangerschap maandenlang geheimhouden, uit angst dat het bekendmaken ervan negatieve gevolgen zal hebben. Pas na vier tot zeven maanden durven ze het soms aan anderen te vertellen, en een verloskundige bezoeken kan daardoor ook uitblijven.
Hana houdt haar zwangerschap dus voor zichzelf, niet uit wantrouwen, maar uit bescherming. In haar cultuur wordt een miskraam soms gezien als het resultaat van het uitspreken van de zwangerschap tegen de verkeerde persoon. Ze vreest dat iemand haar kan vervloeken als ze het nieuws deelt. Dit is een diepgewortelde overtuiging die haar voorzichtig maakt.
Hoe een begeleider van Lokaal 0 hier heeft geholpen
Aanvankelijk voelt Suzan zich gekwetst. Ze dacht dat ze een vertrouwensband had met Hana, en het idee dat Hana liegt, doet pijn. Maar na een gesprek met een begeleider van Lokaal 0 begint ze het beter te begrijpen. De tolk legt uit dat Hana’s houding voortkomt uit culturele overtuigingen en niet uit een gebrek aan vertrouwen. Het is een vorm van bescherming, niet van leugenachtigheid. Dit inzicht helpt Suzan haar blik te verruimen. Oordelen maken plaats voor begrip. De cultuursensitieve begeleiding die ze Hana wil bieden, vraagt om oog voor deze culturele normen en waarden.
Met een open blik en zonder vooroordelen kan Suzan nu beter inspelen op wat Hana nodig heeft.
Wat deze casus ons leert, is dat zwangerschap op verschillende manieren beleefd en geïnterpreteerd wordt, afhankelijk van culturele overtuigingen en tradities. Voor de één is het delen van het nieuws een vreugdevol moment, terwijl het voor de ander iets is dat met zorg en terughoudendheid omgeven wordt. Deze verschillen laten zien dat er geen ‘juiste’ manier is om met een zwangerschap om te gaan, maar dat het belangrijk is om ruimte te bieden aan diverse perspectieven. Door zonder oordeel te luisteren en proberen te begrijpen, kunnen we beter inspelen op de unieke behoeften van ieder individu en de onderliggende culturele waarden die hun keuzes beïnvloeden.
Bij Lokaal 0 bieden we cultuursensitieve ambulante begeleiding. We brengen niet alleen taal- en cultuurkennis, maar ook de brug die nodig is om moeilijke situaties in ambulante zorg met meer compassie en nuance te benaderen.
Zo leren we samen dat vertrouwen soms op een heel andere manier wordt opgebouwd dan we gewend zijn, en dat juist die verschillen ons als hulpverleners kunnen verrijken.
Neem contact met ons op als jij een casus als deze wil overdragen naar Lokaal 0.